اثر متقابل قارچ های مهم عامل پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا و برخی باکتریهای آنتاگونیست بومی در استان زنجان

پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا در اثر rhizoctonia solani, fusarium solani و fusarium oxysporum از بیماری های مهم لوبیا در استان زنجان است. کاربرد عوامل بیوکنترل بومی در تلفیق با روش های شیمیایی از روش های مدیریت موثر جهت کاهش خسارات این بیماری می باشد. از سویی دیگر با توجه به اینکه این بیماری توسط چندین قارچ خاکزاد بطور همزمان ایجاد می شود، توجه به اثر سینرژیستی عوامل بیماری زا و بررسی تاثیر بخشی روش های مدیریتی بر آلودگی های همزمان گیاه، حائز اهمیت ویژه ای می باشد. تحقیق حاضر با هدف مطالعه اثر سینرژیستی سه عامل عمده قارچی پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا و بررسی اثر برخی رایزوباکتری های بومی منطقه زنجان بر آلودگی های جداگانه و همزمان لوبیا توسط این عوامل انجام گرفت. همچنین اثر سم بنومیل بر عوامل بیماری زای قارچی، باکتری های بیوکنترل و آلودگی های قارچی گیاه لوبیا مورد مطالعه قرار گرفت. در اوایل مرداد ماه سال 1390 از ریزوسفر گیاهان لوبیای منطقه جداسازی باکتری ها انجام شد و 46 جدایه ی باکتری حاصل گردید. دو جدایه از هر یک از سه عامل قارچی بیماری زای ریشه لوبیا که قبلا از مزارع لوبیای زنجان بدست آمده و بیماری زایی آنها اثبات شده بود، از کلکسیون آزمایشگاه قارچ شناسی تهیه شدند. رایزوباکتری ها بر اساس مورفولوژی کلونی و مناطق نمونه برداری به ده گروه تقسیم شده و از هر گروه یک جدایه نماینده، در آزمون های بیوکنترل آزمایشگاهی علیه سه بیمارگر به کار رفتند. از بین ده جدایه، با توجه به توانایی تولید آنتی بیوتیک، مواد فرار، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز، دو جدایه به عنوان بهترین جدایه ها علیه هر سه بیمارگر برای آزمایشات گلخانه ای انتخاب شدند. نتایج گلخانه ای نشان داد که تیمار بذر با باکتری های آنتاگونیست اثر معنی داری در کاهش شدت بیماری و افزایش شاخص های رشدی لوبیا در تیمار های جداگانه و همزمان قارچ های بیمارگر داشت. رابطه سینرژیستی بین هر سه بیمارگر اثبات شد که در این میان، اثر سینرژیستی بین f. oxysporum و rh. solani آشکارتر بود. اثر سینرژیستی در علائم برگی آشکارتر از علائم ریشه بود. در بررسی تأثیر بنومیل همراه با آب آبیاری و تیمار بذری آن در گلخانه مشخص شد که با وجود تأثیر بنومیل همراه با آب آبیاری، تیمار بذری آن در کاهش شدت بیماری در گلخانه بطور موثرتری عمل کرده است